Twórcami polskiej bankowości spółdzielczej byli ks. Piotr Wawrzyniak, ks. Augustyn Szamarzewski, ks. Stanisław Staszic oraz Franciszek Stefczyk. Pierwsze polskie spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe powstały podczas zaborów. Najstarsze to Spółdzielczy Bank Ludowy w Śremie (1859 r.), Towarzystwo Pożyczkowe dla Przemysłowców Miasta Poznania (1861 r.) oraz Towarzystwo Pożyczkowe w Brodnicy i Golubiu (1862 r.).
Od tego czasu bankowość spółdzielcza stała się nieodłączną częścią sektora finansowego, stanowiąc ważne ogniwo w krajowym systemie bankowym wspierającym rozwój lokalnej przedsiębiorczości oraz gospodarkę kraju.
W minionym dwudziestopięcioleciu sektor finansowy w Polsce przeszedł głębokie przemiany. Objęły one także sektor bankowy, a w bankowości spółdzielczej były wręcz rewolucyjne.
Fundamenty polskich banków spółdzielczych są solidne. Można stwierdzić, że odrobiły one lekcję z kryzysu pierwszej połowy lat 90 i wyszły obronną ręką z kryzysu finansowego, który wybuchł jesienią 2007 r. Dziś banki są w stabilnej kondycji finansowej. W połączeniu z ideą wzajemnej samopomocy, która wciąż leży u podstaw funkcjonowania banków spółdzielczych, tworzy to dobre warunki konkurencyjne do zdobywania nowych klientów.
